جغرافيا کانادا
کانادا کشوري در شمال قاره آمريکاي شمالي است که از ده استان (فدرال) و يازده مرکز اداري و سه قلمرو تشکيل شدهاست. اين کشور از اقيانوس اطلس تا اقيانوس آرام و از شمال تا اقيانوس منجمد شمالي گسترده است. کانادا با مساحت ???? ميليون کيلومتر مربع، دومين کشور پهناور جهان از نظر مجموع مساحت و چهارمين کشور پهناور جهان از نظر مساحت خشکي است. مرز مشترک کانادا با ايالات متحده، بلندترين مرز زميني در جهان است. بخش زيادي از خاک کانادا به دليل سرماي هوا و نزديکي به قطب شمال، خالي از سکنه است .
حکومت کانادا
حکومت کانادا يک دموکراسي پارلماني فدرال و يک پادشاهي مشروطه است که در حال حاضر ملکه اليزابت دوم رئيس کشور است. اين کشور توسط دولتهاي مستقل از هم اداره ميشود، که در مجموع زير پوشش دولت فدرال قرار گرفتهاند.
پايتخت سياسي کانادا شهر اتاوا است، محلي که در آن مجلس فدرال کشور و خانه فرماندار کل قرار دارد. او يک کانادايي است که به صورت تشريفاتي رئيس مملکت است و به عنوان نماينده ملکه اليزابت دوم در کانادا، مستعمره سابق بريتانياي کبير، زندگي ميکند. فرماندار کل، توسط پادشاه و به توصيه نخست وزير منصوب ميشود.
جمعيت کانادا
جمعيت کانادا بر طبق آخرين گزارش اداره آمار کانادا، بيش از سي و پنج ميليون نفر است. حدود چهار پنجم مردم کانادا در شهرهايي که کمتر از ??? کيلومتر تا مرزهاي آمريکا فاصله دارند زندگي ميکنند.
جمعيت فرانسوي زبان
زبان فرانسه زبان مادري حدود ??? ميليون کانادايي است. بيشتر فرانسويزبانان در استان کبک زندگي ميکنند، اما در حدود ? ميليون نفر از آنها در استانهاي ديگر کانادا به سر ميبرند. حدود ?? درصد از فرانسويزبانان بيرون استان کبک، در استانهاي انتاريو و نيوبرانزويک زندگي ميکنند. زبان فرانسوي به همراه زبان انگليسي، دو زبان رسمي در کشور کانادا محسوب ميشوند.
مسلمانان کانادا
بيش از يک ميليون مسلمان از قوميتهاي گوناگون که عمدتاً مهاجرند، در کانادا زندگي ميکنند. محل اقامت مسلمانان اين کشور به ترتيب تراکم جمعيت آنان، عبارت است از شهرهاي تورنتو، مونترآل، ونکوور، اتاوا، وندزور و برخي شهرهاي ديگر مانند هاليفکس، کيچنر، واترلو، ادمنتون و وينيپگ. مجموع مراکز اسلامي و مساجد موجود در کانادا بالغ بر سيصد و شصت مسجد و سازمان اسلامي است.
آب و هوا
کانادا منابع طبيعي فراواني دارد. آب و هواي آن سرد و در بيشتر نقاط قطبي است. البته آب و هوا در بخش جنوب غربي، جايي که شهر ونکوور در آن قرار دارد، معتدل است. آبشار نياگارا، پهناورترين آبشار جهان هم در اين کشور قرار دارد. آب و هواي کانادا روي هم رفته سرد و در بيشتر جاها قطبي است. البته آب و هوا در بخش جنوب غربي، جايي که شهر ونکوور و جزيره ونکوور از استان بريتيش کلمبيا در آن قرار دارند، معتدل است. تورنتو نيز که از شهرهاي مهم اين کشور است از نظر پويندگيهاي بورسي در جهان بين ?? کشور نخست از نظر بورس است. آب و هواي تورنتو سرد و جنگلهاي تايگا در اين کشور ديده ميشود برج سي ان در تورنتو نخستين برج بلند مخابراتي جهان است. در بيرون از شهر آبشار نياگارا جاي دارد که بزرگترين آبشار از ديد پهنا است و يک دهکده رؤيايي نيز به همين نام (نياگارا) هست. نزديک به نيمي از پهناي کانادا را فلات لارنسي ميسازد، منطقهاي کما بيش هموار پوشيده از سنگ سخت که خليج هودسون را دربردارد و تا ژرفاي سرزمينهاي دروني رخنه ميکند. پاياني دور از درياي اين فلات سراشيب تندي دارد که در شرق در کنار زمينهاي پست پيرامون رود لارنس و درياچههاي بزرگ پيدا است. به سوي غرب رشتهاي از درياچههاي بيشتر (داراي درياچه وينيپگ) مرز با جلگههاي سبزه زار مياني را جدا ساخته ميکند. منطقه? کوهستاني گستردهاي - با بيش از ??? کيلومتر پهنا - در غرب جلگهها جاي دارد. اين رشته کوههاي غربي متشکل است از کوههاي راکي مکنزي کراني و سنت الاياس که داراي بلندترين قله کاناداست. آب و هوا: بيشتر بخشهاي کانادا، تابستانهاي معتدل و زمستانهاي سرد و دراز و منتهاي درجات دما را دارد. آب و هواي شمال دور قطبي است. در کران اقيانوس آرام ميانگين دما در زمستان تنها کمي بالاتر از دماي يخزدگي است. در بيشتر بخشهاي بريتيش کلمبيا ريزش باران سنگين است. در ديگر جاهاي کشور اندازه کل بارندگي ميانگين يا کم است. کمابيش در همه کانادا برف سنگيني در زمستانها ميبارد.
کانادا کشوري نوين و داراي فناوري پيشرفته است و توان فراهم کردن انرژي سوختي خود از منابع درونمرزي را دارد. اين کشور داراي منابع گسترده طبيعي است، و برخي از استانهاي آن وابستگي سنگيني به بهرهگيري از اين منابع دارند.
تقسيمات کشوري و استان ها
کانادا به ?? استان و ? ناحيه يا قلمرو تقسيم شده است. استانها در مجموع استقلال زيادي از دولت مرکزي دارند، اما، درجه اين آزادي عمل در نزد قلمروها کمتر است. مهمترين استان از لحاظ اقتصادي و سياسي استان انتاريو ميباشد که شهرهاي تورنتو و اتاوا در آن قرار دارند. کِبـِک، آلبرتا، بريتيش کلمبيا، منيبا، نيوبرانزويک، نيوفاندلند و لابرادور، نووااسکوشيا، انتاريو، جزيره پرينس ادوارد آيلند و سسکچوان استانهاي اين کشور هستند. ? قلمروي آن نواحي شمال غرب، نوناووت و يوکان است. نوع حکومت در استانها، فدراليزم با درجه خودمختاري بيشتر، از دولت فدرال است که اين خودمختاري در نوع حکومت قلمروها کمتر به چشم ميخورد. هرکدام از اين دو بخش، يعني استانها و قلمروها، داراي فهرستي از سمبلهاي منحصر به خود هستند .
استانها، مسئول اکثر برنامههاي اجتماعي، مثل مراقبتهاي بهداشتي، آموزش و پرورش و رفاه عمومي (کمکهاي مالي) هستند و با هم بيشتر درآمد را از دست فدرال دريافت ميکنند، که اين اصل تقريباً در ميان ساختار حکومتي کشورهاي متحد در جهان، وجود دارد. دولت فدرال، با اعمال قدرت خود ميتواند سياستهاي ملي را در مناطق استاني نيز، به اجرا بگذارد، مثل لايحه الحاقي بهداشت کانادا؛ که البته مسئولين استاني ميتوانند آنها را ناديده بگيرند، اما اين مسئله در عمل به ندرت اتفاق ميافتد. برابرسازي پرداختيها (حقوق)، توسط دولت فدرال صورت گرفت تا به مردم اطمينان ببخشد که استانداردهاي برابري در مورد ارائه خدمات و اخذ ماليات، در ميان استانهاي فقير و غني، ارائه ميشود.
تمام استانهاي اين کشور اعضاي قوه مقننه که از سرتاسر ايالات و استانها انتخاب ميشوند و رياست آن به عهده نخستوزير است را انتخاب ميکنند، به همان روشي که خود نخستوزير انتخاب ميشود. هر استان همچنين داراي يک بخش است که نماينده ملکه اليزابت است، همانند استاندار کانادا، که به پيشنهاد نخستوزير کانادا به اين سمت منصوب ميشود که در سالهاي اخير، در اينباره با دولتهاي استاني نيز، مشورت ميشود.
سيستم آموزشي
نظام آموزشي و ساختار آن در ايالات و قلمروهاي کانادا به کلي با يکديگر متفاوت اند. اما به طورکلي ميتوان گفت نظام آموزشي کشور کانادا از يک دوره پيشدبستاني با مدت زماني ? تا ? سال؛ مقطع آموزش ابتدايي با مدت زمان ? تا ? سال و مقطع آموزش متوسطه، تا پايان پايه ?? تحصيلي، متشکل شدهاست.
اقتصاد
کانادا با توليد ناخالص داخلي آسمي در حدود ?/?? تريليون دلار در رده يازدهم بزرگترين اقتصادهاي جهان در سال ???? قرار گرفت. کانادا يکي از کشورهاي عضو گروه هشت و سازمان همکاري اقتصادي و توسعه است. اين کشور داراي منابع معدني غني، صنايع پيشرفته (همچون خودروسازي، صنايع شيميايي و نفت، صنايع غذايي، چوب و کاغذ، صنايع معدني و فلزي و شيلات) و محصولات فراوان کشاورزي (از جمله گندم، دانههاي روغني، ميوه، سبزيجات و توتون) است.
اين کشور از نظر صنعت و فناوري، کشوري پيشرفته است که سيستم اقتصادي آن به شدت به خصوص در بخش بازرگاني و داد و ستد به ايالات متّحده وابسته است، به نحوي که باعث شده اين کشور رابطه? اقتصادي پيچيده و بلندمدتي را با اين کشور داشته باشد - وابستگي اين کشور به بخش منابع طبيعي گرانبهايش نيز بسيار زياد است.